راهنمای انتخاب ضدیخ ضدجوش (جهت استفاده در خودروها سواری)

ضدیخ ضد جوش عموماً به موادی گفته میشود که خواص ضد انجمادی داشته و با ترکیب شدن با آب یا مواد دیگر از کریستالیزه شدن جلوگیری میکند همچنین یکی از خواص مهم این مواد بالا بردن دمای جوشآب می باشد. هرچند طیف مواد ضدیخ بسیار گسترده است اما هدف در این نوشته ضدیخهای مورد استفاده در خودروها میباشد.
ماده اصلی ضدیخهای مورد استفاده در رادیاتور خودرو دارای بیس یا پایه الکل است، به صورت ساده (انواع الکلها) در شیمی به هر ترکیب شیمیایی که یک گروه هیدرکسی OH – متصل به کربن یک آلکیل داشته باشد، الکل گویند. بیشتر خانواده های الکل پسوند (ول) دارند مانند اتانول، متانول، گلیکول و……

چرا ماشین ها به ضدیخ نیاز دارند؟

همانطور که گفته شد وظیفه اصلی این مکمل جلوگیری از کریستالیزه شدن مایع و منجمد شدن آب در دمای پایین و بالا بردن دمایی جوش آب است. ضدیخ ضد جوش مناسب علاوه بر جلوگیری از یخ زدن آب خودرو (در صورت انجماد آب در موتور ماشین باعث آسیب به رادیاتور و موتور سایر اجزاء می شود (قابلیت بالا بردن دمای جوش آب و جلوگیری از افزایش فشار در مدارهای بسته سیستم خنک کننده موتور را دارد.

به علاوه به علت بالا بردن چگالی آب ضمن بهبود ضریب انتقال دما و پایین آمدن سرعت تبخیر آب، خواص ترمودینامیک آب را بهبود میبخشد، بنا بر این یکی از خواص مهم ضدیخ ضدجوش تبادل و انتقال بهتر حرارت از موتور به رادیاتور و قابلیت حفاظت در برابر خوردگی و زنگ زدگی و جلوگیری از ایجاد رسوب است.

مواد تشکیل دهنده ضدیخ

مواد مختلفی به عنوان بیس و پایه اصلی ضدیخ در بازار وجود دارد اما اغلب ضدیخهای تجاری در بازار از موادی مانند متانول، اتیلن گلیول، پروپیلن گلیکول استفاده می کنند.

متانول

متانول یا همان الکل چوب دارای قابلیت دمایی انجماد پایینی است و خاصیت ضد جوش ندارد و بیشترین کاربرد در ضد یخ سوخت مثل گازوئیل و ضد یخ ترمز قطار و آب شیشه شور رو به عنوان ضدیخ را دارد در رادیاتور خودروهای جدید از این ماده به هیچ عنوان استفاده نمیشود از معایب متانول دارا بودن خاصیت سمی و احتراق سریع است.

اتیلن گلیکول

اتیلن گلیکول مهمترین ماده مورد استفاده در صنایع ضدیخ سازی خودرو است و تقریبا اکثریت ضدیخهای موجود (چه در ایران و خارج ) از این ماده به عنوان بیس یا پایه اصلی استفاده میکنند. این ماده علاوه بر قابلیت ضدیخ، قابلیت ضدجوش بودن را دارد. اتیلن گلیکول در هنگام مخلوط شدن با آب به راحتی (مخلوطی از ٪۶۰ اتیلن گلیکول و ٪۴۰ آب ( میتواند پروسه انجماد را تا دمای منفی ° C ۴۵ ـ به تاخیر بیاندازد. اما اغلب ضدیخهای موجود در بازار با ترکیب ۵۰ درصد ضریب پروسه انجماد رو تا منفی ° C ۳۷ـ کاهش میدهند.

در مورد افزایش دمای جوش به این علت است که اتیلن گلیکول خالص دارای نقطه جوش بسیار بالاتر و فشار بخار پایینتر نسبت به آب خالص را دارد و با ترکیب با آب خالص باعث کند شدن فرایند بخار و جوشیدن آب می گردد این خاصیتی مهم و حیاتی برای موتورهای احتراقی است. از دیگر خواص این ماده دارا بودن ویسکوزیته مناسب جهت استفاده در واتر پمپ های خودرو میباشد. اتیلن گلیکول سمی است دارای طعمی تلخ و شیرین و در صورت بلع باعث ایجاد مسمومیت و اختلال در کلیه، مغز و قلب و کبد میگردد مسمومیت اولیه با اتیلن گلیکول شبیه مسمومیت با اتانول است. اگر سریع درمان نگردد مرگبار است در صورت تماس با پوست باعث سوزش می شود.

پروپیلن گلیکول

ماده ای سنتزی بیرنگ و بیبو بوده دارای طعم شیرینی است فراریت و سمیت کمی دارد وخورنده نیست اغلب در صنایع غذایی و داروی و ارایشی بهداشتی کاربرد دارد و عموما به ضدیخ غیر سمی مشهور است علاوه بر استفاده به عنوان ضدیخ بهعنوان روغن هیدرولیک در دستگاههای هیدرولیک، بهعنوان مواد دودزا در سیگارهای الکترونیکی،رزین،چسب وغیره کاربرد دارد. یکی از مشکلات این ماده در سیستم خنک کننده خودرو درصورت از بین رفتن مواد نگهدارنده و بازدارندهها، پروپیلن گلیکول با ترکیب یونهای اکسیژن و فلز واکنش نشان میدهد و با تجزیه شدن علاوه بر ایجاد لجن و رسوب به اسیدهای آلی مثل فرمیک، اگزالیک، استیک تبدیل میشوند این اسیدها قابلیت خوردگی فلزات را دارند و میتواند برای خودرو خطرناک باشد .

انواع ضدیخ و خنک کننده و مواد افزودنی

 

دسته بندی ضدیخ ها :

برای توضیح بهتر با یک مثال در مورد دسته بندی روغن موتور شروع میکنم
در روغن موتورخودرو سه نمونه تقسیم بندی وجود دارد ۱ـ مینرال(معدنی) ۲ـ نیمه سنتزی ۳ـ تمام سنتزی (سنتتیک ) در تقسیم بندی سیستم ضدیخ هم تقریبا یک همچنین دسته بندی را میتوان مد نظر گرفت

ضدیخ ها در کل علاوه بر ماده اصلی ضدیخ ضدجوش مانند اتیلن گلیکول به دو گروه اصلی تقسیم میشوند: معدنی و آلی

این نوع مواد افزودنی که به آن ادتیو گفته میشود در حدود ۴ درصد ترکیبات ضدیخ ضدجوش را شامل میشود و نقش مهمی در جلوگیری از خورندگی و بازدارندگی و سیستم بافر و اسیدی شدن محلول را دارد. و تمام مواد خنک کننده حاوی ترکیبی از آب، مواد ضدیخ (مانند اتیلن گلیکول یا پروپیلن گلیکول) و مواد بازدارنده خوردگی است در صورت اسیدی شدن اتیلن گلیکول (اکسید شدن) باعث تولید اسیدهای آلی مانند اسید اگزالیک، گلیکولیک، فرمیک، استیک، گلیوکسالیک می گردد به همین دلیل مخلوطهای ضدیخ اتیلن گلیکول با افزودنیهای مناسب(ادتیوها)، باعث بافر شدن pH و قلیایی شدن محلول میگردد تا از اکسید شدن و ایجاد اسید جلوگیری گردد. به طور عمومی مواد افزودنی مهارکننده فرایند خوردگی در ضدیخ عبارتند از نیتریتها، سیلیکاتها، فسفاتها، بوراتها و آزولها که برای جلوگیری از خورندگی استفاده میشوند.

معدنی

۱ـ استفاده از اسیدهای غیر آلی یا IAT (Inorganic Acid Technology) : اغلب به عنوان ضدیخ فناوری معمولی یامعدنی شناخته میشود در ضدیخ با فناوری قدیمی و با استفاده از اسیدهای غیر آلی معدنی مانند فسفات، آمین، بورات، سیلیکات، نیتریت و نیترات باعثجلوگیری از خوردگی و زنگزدگی میشود یکی از مشکلات این ضدیخها عمر کم و از بین رفتن خواص مواد در اثر گرما است بهشکلی که عمر ضدیخ این گروه به حداکثر(تحت شرایط مطلوب) دو سال محدود میشود این نوع ضدیخها اغلب سبز یا آبی فسفری و گاهی قرمز هستند .

آلی

۱ـ۲ ـ اسیدهای آلی یا : ( Organic Acid Technology) OAT دارای فناوری اسید آلی و فاقد فسفات و سیلیکات هستند و اغلب در رنگ های سبز تیره، نارنجی، صورتی، آبی و قرمز وجود دارند این نوع ضدیخها دارای عمر کارکردی بیشتری نسبت به نوع اول می باشد(بین ۳ تا ۵ سال) و نباید با ضدیخهای دیگر ترکیب گردد در صورت ترکیب اغلب به حالت ژله ای تبدیل میشود .(بیشتر در خودروهای تویوتا و هندا استفاده میشود)

۲ـ۲ـ اسیدهای آلی هیبرید یا: (Hybrid Organic Acid Technology) HOAT این نوع از ضدیخها اغلب دارای سیلیکات و فسفات میباشد و دارای افزودنیهای آلی و فرمولهای خاص هرشرکت و گاهی به شکل انحصاری است. این نوع از ضدیخ به ضدیخ پایدار ( Life Long )یا طولانی مشهور است و بنا به ادعای سازندگان از ۵ سال تا ۱۰ سال بدون تعویض عمر کاری دارند.در ضدیخهای ساخت آمریکا به طور سنتی از هر دو ماده سیلیکات و فسفات استفاده می شود. در ضدیخهای ساخت اروپا فقط حاوی سیلیکات و بدون فسفات است ولی در ضدیخهای ژاپنی به طور سنتی از فسفات ها استفاده میشود و فاقد سیلیکات است. این نوع خنک کننده ها اغلب زرد یا نارنجی هستند.

عملکرد سیستم بافری محافظ این ضدیخها بسیار بهتراز دونمونه قبلی است و سازگاری بهتری با مواد مانند الومینیوم مس پلاستیک و لاستیک و فلزات بهکار رفته در موتور دارد. همچنین در بین گروهای آلی زیر مجموعه های دیگری که به اصطلاح ( Lobrid ) گفته میشود قرار دارد مانند NOAT ٬ OAT-P ٬ OAT-Si نکته قابل توجه اینکه دسته بندی های زیادی در زیر مجموعه این دسته بندیها بنا بر فرمولهای مختلف کارخانجات وجود دارد که از حوصله این نوشتار خارج است .

مواد افزودنی که به طور معمول در ضدیخها استفاده میگیرند عبارتند از : سدیم سیلیکات دیسدیم فسفات سدیم مولیبدات دناتونیوم بنزوات دکسترین ١-
-٢
سیستم بافری به سیستمی میگویند که در یک محلول، مقادیر قابل توجهی اسید ضعیف و باز مزدوج آن یا باز ضعیف و اسید مزدوج آن وجود داشته باشد این ویژگی باعث میگردد محلول در مقابل تغییرات pH مقاومت نشان دهد
(

توضیح رنگ بندیها دارای ملاک دقیقی نیست و هر شرکت و کمپانی میتواند برای خود استاندارد متفاوتی داشته باشد (به تصاویر ضمیمه مراجعه شود(

رنگ بندی در ضدیخ و ضدجوش

ماده پایه همه مواد خنک کنندها در رنگهایسبز، صورتی یا نارنجی و قرمز اتیلن گلیکول است. آنچه باعث تفاوت ضدیخها میشود مواد افزودنی و رنگی متفاوت است. در حالی که ضدیخهای سبز فرمول عمومیتری داشته ضدیخهایی که به رنگ صورتی و نارنجی هستند کاربرد بیشتری برای مسافت و زمان طولانی دارند هرچند انواع مختلف ضدیخ موجود است و هر کدام از آنها از نوع مختلفی از ترکیبات بازدارنده های خوردگی استفاده میکنند که عموماً توسط یک رنگ خاص نشان داده می شود با این حال تاکنون استاندارد جامعی برای دسته بندی انواع ضدیخ به وسیله رنگ بندی موجود نیست و اغلب شرکتها استاندارد رنگ بندی مخصوص به خود را دارند با این حال این جدول تا حدودی در بین استاندارد ها مختلف نزدیک و مشترک است.
(به تصاویر پایین و ضمیمه در مستندات مراجعه شود(

مشخصه ها افزودنی ها رنگ بندی توضیحات

• سبز فناوری اسیدهای غیر آلی IAT
• نارنجی فناوری اسیدهای آلی OAT
• سبز آبی بدون فسفات HOAT
• زرد سیلیکات ها و اسیدهای آلی Si-HOAT
• بنفش سیلیکات ها و اسیدهای آلی Si- OAT
• آبی یا صورتی فسفات ها یا اسیدهای آلی p-HOAT

استاندارد ها و رنگ ضد یخ مورد استفاده شرکتهای خودرو سازی

ضدیخ اسیدی است یا قلیایی ؟

به زبان ساده ، PH معیار میزان اسیدیته یا قلیایی بودن ماده خنک کننده است.عدد صفر در PH بالا ترین حد اسیدی بودن و عدد ۱۴ معرف بالاترین حد باز بودن می باشد . محدوده PH توصیه شده برای ضدیخ مناسب، کمی به سمت قلیایی است ، از ۷٫۵ تا ۱۱ در نظر گرفته می شوند.

PHیک ضدیخ با گذشت زمان و استفاده در سیستم خنک کننده به دلیل تشکیل اسیدها توسط اکسیداسیون اتیلن یا پروپیلن گلیکول به مرور تغییر مییابد. درمحدوده های PH پایین ضدیخ خاصیت اسیدی پیدا میکند و برخی از سطوح فلزی در معرض خوردگی اسیدی قرار میگیرد، در حالیکه در PH بالا و قلیایی شدن، سطوح آلومینیوم در معرض خوردگی هستند.بنابراین،مهم است که به طور دورهای PH خنک کننده را بررسی کنید تا مطمئن شوید که نه اسیدی و نه قلیایی. در صورت نبود لوازم آزمایش مانند کاغذ تورنسل و یا PHسنج و … در صورت استفاده از ضدیخ معمولی بعد از یک سال و حداکثر بعد از دو سال اقدام به تعویض نمایید

ضدیخ مناسب خودروهای موجود در بازار ایران

مشکل اصلی اغلب ضدیخهای تولید داخل ایران فقدان درج مشخصات بر روی محصول تولیدی است با مراجعه به سایت تولید کننده نیز اطلاعاتی چندانی بدست نمیآید به همین دلیل و به علت مشخص نبودن نوع ضدیخ (معدنی و یا آلی) اغلب ضدیخهای موجود در گروه معدنی محسوب میگردد و بهتر است که بعد از مدت زمان یک الی دو سال نسبت به تعویض اقدام گردد .

در مورد تشخیص ضدیخ ضد جوش مناسب در خودروهای موجود در بازار ایران ملاک اصلی دفترچه خودرو است ولی درمواردی نیز باعث سردر گمی خریداران نیز میگردد بهطور نمونه در خودرو تندر ال۹۰ و ساندرو و اغلب خودروهای رنو تمامی مواد مصرفی شامل روغن و واسکازین و مایع ترمز و روغن هیدرولیک دارای مشخصههای فنی برای جایگزینی است اما در مورد مایع خنک کننده فقط مصرف کننده را مجاز به استفاده از گلاسئول (GLACEOL RX TYPE D ) نموده که یک مارک تجاری منحصر به رنو است (یک ضد یخ در گروه HOAT است )

با توجه به اینکه این ضدیخ ضدجوش در بازار ایران کمیاب و گران میباشد دارنده خودرو در صورت نیاز به تعویض و جایگزینی ضدیخ با محصولات داخلی و حتی بعضی از محصولات خارجی به مشکل سازگاری ضدیخ های موجود و دارا بودن استاندارد های لازم برخورد میکند هرچند با سرچ میتوان نمونه های مشابه را که دارای استاندارد رنو است را پیدا نمود(به طور نمونه ضدیخهای شرکت آلمانی مانل مثلG13 و یا ضدیخ های شل مثل D TYPE GLYCOSHELL و KENNOLکه دارای تاییدیه رنو می باشد ) با این حال در صورت پیدا نکردن ضدیخ با مشخصات فوق میتوانید از ضدیخهای Life Long موجود در گروه سوم (هیبرید یا (HOAT که ماده اصلی آن اتیلن گیلیگول دارای سیلیکاتها و فاقد فسفاتها است استفاده کنید و در صورت عدم دسترسی از ضدیخهای غلیظ معتبر ایرانی با ترکیب ٪۵۰ با آب مقطر و یا کولانت آماده استفاده نمود.

خلاصه و نکته ها :

زمان تعویض ضدیخ ماشین

• ـ بیشتر مایعات مصرفی خودرو دارای یک بازه زمانی کارکرد مفید است و بعد از گذشت تاریخ مصرف کارایی خود را از دست میدهند و در صورت عدم تعویض باعث ایجاد خسارت میگردد این مورد شامل ضدیخ ضدجوش نیز میگردد در صورت داشتن ابزار مناسب مانند غلظت سنج و یا کاغذ تورنسل و…. با آزمایش میتوان کارایی مایع را مورد سنجش قرار داد در غیر اینصورت باید به مستندات دفترچه مراجعه کنید.
• ـ کولانت, کنسانتره, ضدیخ ضدجوش, آنتی فریز, آب رادیاتور… چه فرقی با هم دارند ؟ برای مصرف شربت غلیظ آب البالو باید به آن آب اضافه کنید, اگر به اندازه آب اضافه نکنید شربت شما یا رقیق است یا باعث سوزش گلویتان می شود.کنسانتره یا عصاره غلیظ شده, آنتی فریز و ضدیخ ضدجوش همه یک محصول هستند و باید قبل از مصرف با آب مناسب و بنا بر دستورالعمل رقیق شوند. مایع بدست امده و یا مایع اماده خریداری شده در اصطلاح به آن آب رادیاتور و یا کولانت یا مایع خنک کننده میگویند.
• ـ آیا می توان خنک کننده های مختلف را مخلوط کرد؟: خیر فقط در مورد ضدیخهایی که دارای ترکیب یکسانی باشند مجاز به ترکیب هستید و در صورت مطمئن نبودن و عدم دسترسی جهت سر ریز تا حدودی میتوانید از آب مقطر استفاده کنید در صورت استفاده بیش از اندازه از آب درصد ترکیب بهم خورد و خاصیت و کارایی ضدیخ کم میگردد.
• ـ درصد ترکیب ضدیخ ضدجوش به چه مقدار است ؟ : به طور کلی نسبت اختلاط ۵۰:۵۰) ضد یخ / آب) را توصیه می کنند این محافظت بهینه از مدار خنک کننده در برابر خوردگی ، گرم شدن بیش از حد و یخ زدگی را تضمین می کند. با این حال ، نسبت ضد یخ رادیاتور نباید کمتر از ۳۵ ٪و بیش از ۶۰ ٪باشد.
• ـ عموما در صورت پیدا نکردن ضدیخ مناسب (بجز خودروهای ژاپنی مانند تویوتا) بطور کلی بهتر است از ضدیخ ضد جوش معمولی که کاربرد گسترده تر وقیمت مناسب تری دارند استفاده شود و یا از ضدیخ های مخلوط ٪۵۰ اماده معتبر استفاده گردد در این صورت سعی کنید ضدیخ خود را هرسال تعویض کنید.
• ـ از خرید ضدیخ های رنگی موجود در بطری با مارکهای نامعتبر خودداری کنید اغلب فقط حاوی رنگ و آب لوله کشی شهر میباشد.
  ـ آب لوله کشی شهری مناسب برای آب رادیاتور نیست. در صورت داشتن دستگاه تصفیه خانگی دارای فیلتر ممبران با بستن شیر میکسر از آب تصفیه میتوان استفاده نمود.طبق استانداردها آب مناسب نباید سختی بیش از ۱۷۰ppm داشته باشد (آب لوله کشی اغلب بالای ۴۰۰ppm است (
• ـ آب خروجی کولر گازی حاوی املاح زیادی است و اغلب در محیط های الوده PH آب متمایل به اسیدی است .
• ـ آب جوشیده شده غلظت املاح آن کمتر از آب نجوشیده نیست. جوشاندن آب فقط درصد کمی از املاح را ته نشین و جذب میکند در عوض با تبخیر آب غلظت املاح بیشتر میگردد.
• ـ در صورت خرید مایع ضدیخ ضدجوش غلیظ برای ترکیب بهتر است از آب مقطر پزشکی و یا آب دیونیزه استفاده کنید .
• ـ در صورت نیاز به تعویض بهتر است با باز کردن ترموستات و شستشوی مسیر مدارخنک کننده با هواگیری در مسیرها علاوه بر خارج کردن ضدیخ قدیمی جرم و رسوبات ته نشین شده را از مدار خارج کنید .
• ـ هرگز در مدار خنک کننده خودرو آب خالی نریزید خوردگی و زنگ زدگی شروع مشکلات آینده خودرو شما است .
• ـ بارها در سایتهای مختلف این سوال کاربران دیده شده : که این نمونه ضدیخ روغنیه یا اسیدی با توجه به توضیحات بالا جواب این سوال مشخصه:

هیچ کدام

• ـ ایا بعضی از ضدیخ های معتبر ایرانی خاصیت اسیدی دارند: خیر فرمول ضدیخ اجازه ساخت چنین محصولی را نمیدهد همچنین فناوری ساخت وآزمایشهای کنترل کیفیت به خصوص در مورد ضدیخهای معتبر ایرانی امکان تولید چنین محصولی نمیدهد ضمن اینکه بیشتر این گونه تصورات به دلیل استفاده از آب رادیاتورهای بی نام و نشان و استفاده از آب لوله کشی در مسیر خنک کننده است که منجر به ایجاد رسوب و خوردگی میگردد پس از ریختن مایع کولانت و یا ضدیخ غلیظ با حل شدن رسوبات و باز شدن مسیر شاهد ایجاد نشتی و خروج آب از مدار هستیم .
• ـ ایا در مناطق گرمسیر نیاز به ضدیخ ضدجوش است ؟ بله به جرأت میتوان گفت که استفاده از ضدیخ ضدجوش در مناطق جنوبی بسیار گرم مانند خوزستان بوشهر هرمزگان…. واجب تر از مناطق سرد است ضد یخ ضدجوش علاوه بر جلوگیری از زنگ زدگی و پوسیدگی در مدار خنک کننده به دلیل چگالی بالاتر و قابلیت ترمودینامیک بهتر نسبت به آب خالی قابلیت انتقال بهتر گرما را از موتور به رادیاتور دارد .
• ـ علت کم شدن آب خودرو چیست؟ دلایل مختلفی برای این مشکل وجود دارد از خرابی درب مخزن تا خرابی واشر سرسیلندر یکی از محاسن استفاده از ضدیخ وجود رنگ فسفری مشخص است که به پیدا کردن محل نشتی از شیلنگ و بستها کمک میکند .
• ـ ایا ضد یخ قرمز بهتر از ضد یخ سبز است ؟ از رنگ ضدیخ زمان تعویض قابل تشخیص است ؟ خیر تا کنون هیچ گونه معیار و استاندارد رنگ بندی دقیقی مورد استفاده قرار نگرفته ضمن اینکه اولویت اول جهت تشخیص سلامت ضدیخ ضد جوش ابزار ازمایش مخصوص است هرچند در مورد بعضی از ضدیخها مانند پروپیلن گلیکول به علت ماهیت سنتزی در صورت تجزیه به رنگ قهوهای و قرمز متمایل به سیاه تغییر میکند اما در باقی ضدیخ ها نمیتوان به شکل دقیق از رنگ برای تعیین عمر ضدیخ استناد کرد.

منابع مستندات

https://www.iranol.ir/fa/product/٩٨-%D%٨A%٧DB٨%C%D%٨B%١D%٨A%٧D%٨٦%٩D%٨٨%٩D٨٤%٩–Hyper.html
https://www.mannol.de/products/operating-and-service-fluids/antifreeze-and-coolants/mannol-coolant-g١٤
https://www.valvoline.com/our-products/antifreeze-products/antifreeze-education/engine-coolant
https://prodepc.blob.core.windows.net/epcblobstorage/GPCDOC_GTDS_GlycoShell_Type_D.pdf
https://www.services.totalenergies.uk/antifreeze-coolant
https://tonex١.com/docs/bar-٧١١١r.pdf

بهترین ضد یخ مناسب برای خودرو ها

http://alborztadbir.com/shop-٤/cart/%D%٨A%٢D%٨٦%٩D%٨A%٧D%٨٤%٩DB٨%C%D%٨B٢-%D%٨B%٦D%٨AF%DB٨%C%D%٨AE-%D٨٨%٩- %D%٨٥%٩D%٨A%٧DB٨%C%D%٨B%٩D%٨A%٧D%٨AA-%D%٨AE%D%٨٦%٩DA%A٩-%DA%A%٩D%٨٦%٩D%٨٦%٩D%٨AF%D/٨٧%٩
http://alborztadbir.com/shop-٤/cart/%D%٨A%٢D%٨٦%٩D%٨A%٧D%٨٤%٩DB٨%C%D%٨B٢-%D%٨B%٦D%٨AF%DB٨%C%D%٨AE-%D٨٨%٩- %D%٨٥%٩D%٨A%٧DB٨%C%D%٨B%٩D%٨A%٧D%٨AA-%D%٨AE%D%٨٦%٩DA%A٩-%DA%A%٩D%٨٦%٩D%٨٦%٩D%٨AF%D/٨٧%٩
https://partsfinder.bilsteingroup.com/en/article/febi/٢٦٥٨٠?make=Dacia
https://blog.faradars.org/%D٨%B٦%D٨%AF-%DB%٨C%D٨%AE-%DA%٨٦%DB%٨C%D٨%B٣%D٨%AA/